6. Zdolność odkształceniowa otworów wielkośrednicowych wspomagających drogi doprowadzenia powietrza w aspekcie deformacji spowodowanych wpływami eksploatacji górniczej
Deformation capacity of large-diameter holes supporting air supply routes in terms of deformation caused by the effects of mining exploitation
Ryszard Mielimąka, Henryk Kleta
górotwór, otwór wielkośrednicowy, wpływy eksploatacji górniczej, obudowa stalowa
Zamieszczony w:
Streszczenie:
W artykule przedstawiono założenia i metodę oceny możliwości przejęcia wpływów eksploatacji górniczej
przez głębokie otwory wielkośrednicowe, zlokalizowanych w polach eksploatacyjnych. Wyrobiska górnicze są obecnie lokalizowane
na coraz większych głębokościach i odległościach od szybów, w takich warunkach skrócenie dróg wentylacyjnych,
prowadzenie bardziej efektywnego odmetanowania oraz poprawa warunków klimatyzacyjnych, wymaga nowych rozwiązań
techniczno-ruchowych. Jednym z takich rozwiązań jest stosowanie otworów wielkośrednicowych zlokalizowanych z uwzględnieniem
ich ochrony z uwagi na wpływy eksploatacji górniczej. Przedstawiony sposób oceny stateczności otworu wielkośrednicowego,
który znajduje się w zasięgu oddziaływania eksploatacji górniczej, uwzględnia dwa podstawowe wskaźniki deformacji,
a mianowicie odkształcenia pionowe górotworu i promień krzywizny osi pionowej otworu wielkośrednicowego. Ostatecznie
ocena stateczności otworu wielkośrednicowego, który znajdzie się w zasięgu oddziaływania projektowanej eksploatacji
górniczej oparta jest na porównaniu naprężeń pionowych wywołanych deformacjami górotworu od wpływów eksploatacji
górniczej z naprężeniami dopuszczalnymi w obudowie stalowej otworu. Obliczone naprężenia uwzględniają największe
względne odkształcenie pionowe górotworu i promień krzywizny osi pionowej otworu wielkośrednicowego, uzyskane z wykonanych
obliczeń prognostycznych deformacji górotworu. Dla obliczenia promienia krzywizny linii pionowej osi otworu,
prognozowane przemieszczenia poziome opisano za pomocą wielomianu, który po dwukrotnym zróżniczkowaniu pozwala
w przybliżeniu uzyskać krzywiznę linii pionowej osi otworu.